Risâletu'l İ'tikadati'l İmâmiyye

 Şii-İmâmiyye'nin İnanç Esasları

İÇİNDEKİLER

 

ONALTINCI BÖLÜM


ÖLÜM HAKKINDAKİ İNANÇ

 

Allah rahmet eylesin Şeyh (Ebu Cafer) der ki:
Mü'minlerin Emiri Ali'ye (a.s.):

 

 "Bize ölümü tarif et." denildi.

 

Dedi ki: "Tesadüfen siz, bu işi gerçekten çok iyi bilen birine geldiniz. Ölüm, ölen bir kimseye şu üç şeyden birini getirir: Ya ebedi saadet müjdeler , ya sonsuz felaket, ya da korku ve dehşet. Yahut da, eğer ölen kimse kendisinin hangi kısma ait olduğunu bilmiyorsa, belirsiz bir durum. . .

 

Şimdi bizim dostumuz olan ve buyruğumuza uyan kimsenin durumuna gelince.. o, ebedi saadet müjdelerinin sahibi olacaktır.

 

Düşmanımız ve davamıza karşı çıkan kimseye gelince.. ona da ebedi felaket haberleri verilecektir.

 

Fakat durumu şüpheli olan, yani kendi durumunu bilmeyen ise, kendi vaziyetinin ne olacağını bilmeksizin nefsini harcayıp duran bir mü'mindir. Ona da şüphe ve dehşetten sonra hayır ulaşır. Sonra Allah onu, kat'iyyen düşmanlarımızla birleştirmez; fakat onu, bizim şefaatimizle
ateşten kurtaracaktır. Onun için ihlasla davran; Allah'a itaat et; yalnızca kendi nefsine güvenme ve Allah'ın azabını küçük görme! Çünkü Allah'ın üçyüzbin yıllık azabından sonra dahi bizim şefaatimizi kazanamamış olan o kimse, hakikaten müsrifler arasında sayılmalıdır".

 

İmam Hasan b. Ali b. Ebi Talib'e (a.s.) (78), "Halkın cahili olduğu bu ölüm nedir?" diye soruldu. Dedi ki: Ölüm, bu dert diyarından ebedi saadete gittikleri zaman mü'minlere gelen en büyük hazdır. Ve o, kafirlere de, cennetleri olan bu dünyadan, ne azalan ne de sönen bir ateşe gittikleri zaman gelen en büyük musibettir.

 

Hüseyin b. Ali b. Ebi Talib (a.s.), çok sıkışık durumda iken1, kendisiyle beraber olanlar ona baktılar ve gördüler ki, o, kendilerinden tam anlamıyla farklıdır. Çünkü büyük sıkıntı içinde olanların renkleri değiştiği, korkudan titredikleri, kalpleri dehşetle dolduğu ve etekleri çarpmaya başladığı zaman, Hüseyin (as.) ve onun bir kısım yakın dostları pırıl pırıl yüzlere, sakin dudaklara ve tam salim bir şuura sahiptiler. Bunun üzerine onların bir kısmı diğerlerine, "ona bakın, ölüme hiç aldırdığı yok" dediler. Hüseyin de onlara dedi ki: Sabır ey asilerin oğulları! Çünkü ölüm, bela ve sıkmtıdan, geniş bahçeler ve ebedi lütuflara geçtiğimiz bir köprüden' başka nedir ki! Şimdi hangimiz, bir hapishaneden bir saraya çıkmayı istemez? Şunlara, sizin düşmanlarınıza gelince. . onlar, bir saraydan bir hapishaneye ve dayanılmaz işkencelere gidenler gibidir. Gerçekten babam (Ali b. Ebi Talib), bu hususta Allah'ın
Resulü'nden (s.a.a.) bana şunu rivayet etmiştir: "Gerçek şu ki dünya, bir mü'min için hapishane, bir kafir için de cennettir; ölüm, mü'minler için kendi bahçelerine, kafirler için de cehennemlerine uzanan bir köprüdür. Bilin ki ne o yalan söyledi, ne de ben..."

 

 

(İmam) Ali (Zeynelabidin) b. el-Huseyn'e (a.s.), "Ölüm nedir?" diye soruldu. O dedi ki: Ölüm, mü'min için, kirli ve bitli elbiseleri çıkarıp atmak veya ele ve ayağa vurulan ağır zincirleri kırmak, muhteşem ve güzel kokulu elbiseler giymek, iyi yetiştirilmiş atlara binmek ve aydınlanmış aşina yerlere girmek gibidir. Ve kafire gelince ölüm, muhteşem elbiseleri çekip atarak en pis ve adi elbiselere bürünmek; aşina yerlerden, en vahşi yerlere ve en büyük işkencelere geçmektir.

 

(İmam) Muhammed el-Bakır'a (a.s.), "Ölüm nedir?" diye soruldu. O (a.s.) dedi ki: O size her gece gelen uykudur; ancak ölüm uzun süreli bir uykudur. Uyuyan, bu uykudan Kıyamet günü dışında uyanmaz. Bazıları uykularında tarifsiz neşeler görürler, ki onun değeri tahmin edilemez; diğerleri de, ifade edilemeyecek dehşet sahneleri görürler. Buna göre, mes'ud veya korkulu olabilecek birinin durumu nasıl tasvir edilebilir? Öyle ise ölüm budur; ona göre hazırlanmış olun.

 

(İmam Cafer) es-Sâdık'a (a.s.), "Bize ölümü tarif et! "dendi. (79) O (a.s.) dedi ki: Ölüm bir mü'mine fevkalade güzel kokulu bir meltem gibidir. O bu meltemin güzelliğini teneffüs eder ve böylece bütün yorgunluğu ile acıları kendinden kaybolup gider. Bir kafire ise ölüm, engerek yılanlarının ve akreplerin sokması gibidir. Hayır, ondan daha da acıtıcıdır"2. Sonra ona: "Ölümün, bir testere ile kesilmekten veya bir makasla doğranmaktan veya taşla ezilmekten ya da gözbebeklerin de eldeğirmeninin mili ile çevrilip durmaktan daha acı olduğunu söyleyen kimseler vardır!" dendi. O (a.s.) dedi ki: "Böylesi, ölümün kafirler ve günahkarlar üzerindeki şiddetli ağrısıdır. Onların arasında, bu tür felaketlere şahid olanların bulunduğunu görmüyor musunuz? Şimdi ölüm, bundan daha da acı ve bütün dünya işkencelerinden daha elem vericidir".


Ona soruldu: "Biz, ölüm anındaki bir kafirin acı içinde olmadığını; hikayeler anlatırken ve gülerken ya da konuşurken öldüğünü görüyoruz; aynı durum, bazı mü'minlerin ölümünde de olmaktadır. Bunun sebebi nedir? Yine hem mü'minler hem de kafirler arasında, ölüm ıstırabı sırasında güçlüklere dayananlar bulunmaktadır". O (a.s.) dedi ki:

 

"Mü'minlerin hoşlandığı her türlü saadet, onun ilk mükafatının başlangıç kısmıdır; çektiği her sıkıntı da, günahlarının affıdır; böylece o, temizlik, safiyet ve kusursuzluk içinde Allah'ın mükafatma layık olarak ve onu bu mükafattan ayıracak herhangi bir şey olmaksızın öbür dünyaya ulaşabilir.

 

Bazı kafirlerin durumunda bulunması gerekli olan kolaylıklar, onun bu dünyadaki iyi hareketlerinin bedelidir; böylece o, öbür dünyaya ulaştığında, onu, getirdiği azabdan başka kurtaracak bir şey kalmaz. Kafirin ölüm sırasında karşılaştığı her sıkıntı, Allah'ın azabmın başlangıcıdır; çünkü onun iyi fiillerinin mükafatı, en sonra gelecektir. Çünkü Yüce ve Aziz Allah adildir ve haksız davranmaz".

 

İmam Mûsa b. Cafer (el-Kazım) (a.s.), ölümün acıları ile kıvranırken terleyen ve kendisine seslenenlere cevap veremez durumda olan bir adamı ziyaret etmişti. (Bunu görenler) Dediler ki: "Ey Allah'ın Resûlü'nün oğlu! Arkadaşımızın durumunun ne merkezde ve ölümün ne olduğunu öğrenmeyi arzu ederiz". O (a.s.) dedi ki:

 

"Gerçek şu ki ölüm, mü'minleri günahlardan arındıran bir temizleyicidir ve onlara düşen son acı ve üzerlerindeki son günahın keffaretidir. Halbuki ölüm, kafirleri iyi fiillerinden ayırır ve o, onlara ulaşan son lezzet veya lütuf veya tesellidir. Ölüm, onların iyi fiillerinin son mükafatıdır.

 

Sizin dostunuza gelince. . o, günahlardan tam anlamıyla elenmiş ve suçlardan bütünüyle arınmış durumdadır. O temizlenmiştir; öyle ki, lekelerinden temizlenmiş bir elbise kadar saftır (80) ve evimiz olan ebediyet diyarında bizim topluluğumuz Ehl-i Beyt'le (as) beraber olmaya uygun hale sokulmuştur".

 

(İmam Ali) er-Rıza'nın (a.s.) ashabından biri hasta oldu. (İmam Ali) er-Rıza (a.s.) onu ziyaret etmeye gitti ve ona, "Kendini nasıl hissediyorsun?" diye sordu. O da cevap olarak hastalığının şiddetinden hissettiklerini kastederek, "Siz beni bırakıp gittikten sonra ölümle karşılaştım" dedi. (İmam Ali er-Rıza), " Ölümü nasıl buldun?" diye sordu. O,"şiddetli bir acı idi" şeklinde cevap verdi. (İmam) ona dedi ki: "Sen ölümle karşılaşmadın; fakat senin başına gelenler, seni ikaz eden ve tezahürlerinden bir kısmı ile seni yüzyüze getiren şeylerdi. Gerçek şu ki insanlık iki sınıfa ayrılabilir: Ölümde rahatlık bulanlar ile ölümle başkalarına rahatlık verenler. . .Bu bakımdan Allah'a, velayete (imamlara) ve nübüvvete (peygamberlik) imanı tazele ki, ölümde rahatlık bulanlar arasında olasın". Adam buna göre hareket etti. Bu hikaye uzundur. Biz bu hikayeden gerekli olan kısmını aktarmış bulunuyoruz.

 

 

         (İmam) Muhammed b.Ali b. Musa er-Rıza'ya (a.s.) soruldu: "Şu müslümanlara ne oluyor da ölümü sevmiyorlar?" O (a.s.) dedi ki: "Onlar ölümü tanımazlar ve bu yüzden de onu sevmezler. Eğer onun bilgisine sahip olsalar ve Allah'ın gerçek dostları olsalardı, onu severler ve öbür dünyanın, kendileri için dünyadan daha hayırlı olduğunu gerçekten bilirlerdi". Sonra devamla dedi ki: "Ey Allah'ın kulu! Bir çocuk veya deli bir adam, vücudunu temizleyen ve acılarını sona erdiren ilacı almayı neden reddeder?" (Bu soruya kendi cevap vererek) dedi ki: "Çünkü onlar, ilacın faydalarının cahilidirler".

 

Yine (İmam er-Rızâ) (a.s.) dedi ki: "Allah'ın salat ve selamı üzerine olsun Muhammed'i (saa) hak peygamber olarak gönderen Allah'a yemin ederim ki, kendilerini gerektiği şekilde ölüme hazırlayanlar için ölüm, gerçekten onları tedavi eden bu ilaçtan çok daha faydalı olacaktır. Kaldı ki onlar, ölümün kendilerine getireceği rahmetleri bir bilselerdi, ölümü, belalardan kurtulmak ve sıhhatine kavuşmak için ilacını isteyen akıllı ve sağlam bir adamdan daha fazla ister ve arzu ederlerdi".

 

İmam Ali b. Muhammed (b. Ali b. Mûsa er-Rızâ) (a.s.) bir keresinde, ölüm korkusundan ağlayan ve figan eden bir ashabını ziyaret etmişti. Ona deki ki: "Ey Allah'ın kulu! Hakkında herhangi bir bilgiye sahip olmadığın için ölümden korkuyorsun. Sen ne diyorsun, sen? Elbiselerini pis bulduğun; aşırı pislik ve kirden başın derde girdiği ve yaralar ve berelerle dolu olduğun; ama hamamdaki bir banyonun bütün bunları gidereceğini bildiğin takdirde, hamama girip yıkanarak bu kirin kaybolmasını arzu etmez misin? Yaralar ve berelerin senden uzaklaşması için hamama girmeyi istemez misin?" Adam, "Evet, ey Allah'ın Resûlü'nün oğlu" dedi. (İmam) dedi ki: "İşte bu ölüm o hamamdır ve ölüm, günahlarının affı ve senin kötü fiillerinden temizlenmene karşı duran son parçadır. (81) Çünkü sen ölüme girdiğin ve üzerinden geçtiğin zaman, bütün keder, endişe ve ıstıraptan kurtulmuş ve tamamiyle sevinç ve huzura kavuşmuş olacaksın". Bunun üzerine adam sakinleşti; neşelendi ve kendini teslimiyete bıraktı; gözlerini yumdu ve yoluna devam etti.

 

Imam Hasan b.Ali'ye (a.s.) ölümün ne olduğu soruldu. Dedi ki: "Olüm henüz vukû bulmamış şeylerin doğrulanmasıdır. Babam bana bu hususta bir hadis rivayet etmiştir. O (babam) babasından, dedesinden, o da selam üzerine olsun (İmam Cafer) es­Sadık'tan rivayet etti ve dedi ki: Muhakkak ki mü'min, öldüğü zaman gerçekten ölmez; hakikaten ölen
kafirdir. Çünkü Güçlü ve Dlu Allah şÖyle buyurur:
"...Ölüden diri diriden ölü çıkarırsın..."
3 yani kafirden  mü'min ve mü'minden kafir...Ve O (as) (Imam Câfer)
dedi ki: Allah'ın salat ve selamı üzerine olsun Peygamber'e (saa)  bir adam geldi ve dedi ki: "Ey Allah'ın Resûlü! Bana ne oldu ki ölümü sevmeyişimin sebebini bilmiyorum" Hz. Peygamber (saa)  buyurdu: "Malın var mı?" Adam: "Evet". dedi. Hz.Peygamber buyurdu: "Hiç hayır için bağışlarda bulundun mu?"  Adam cevap verdi: "Hayır." Salat ve selam üzerine olsun buyurdu: "Ölümü sevmeyişin işte bu yüzdendir".

 

O (İmam Cafer) (a.s.) dedi ki: Bir adam Ebû Zerr'e gitti ve sordu: "Ölümü niçin sevmiyoruz?" O, cevap verdi: "Çünkü ne yaptınsa bu dünya için yaptm. Ama geleceği yıktın. Ve insanlar, güzel bir meskenden bir harabeye nakletmeyi sevmezler".

 

 

 

Ebu Zerr'e soruldu:

 

"Her şeyden  Yüce olan Al1ah'a dönüşümüz hakkında ne düşünüyorsun?"

 

Cevap verdi:

 

"İyi ve faziletli olan, çekilip giderek kendi halkına dönen biri gibi olacaktır. Şerir (kötü) ise, korku ve dehşetle efendisine dönen kaçak bir köle gibi olacaktır."

 

 Yine ona soruldu:

 

"Allah'ın huzurundaki halimiz hakkında ne düşünüyorsun?"


       Cevap verdi:

 

"Amellerinizi Allah'ın Kitabı'nın şu sözlerine göre hazırlayın: "İyiler, şüphesiz, nimet içindedirler; Allah'ın buyruğundan çıkanlar cehennemdedirler"4.

 

Bir adam dedi ki:

 

"O halde, Allah'ın rahmeti nerededir?"

 

O cevap verdi:

 

"... Doğrusu Allah'ın rahmeti iyi davrananlara yakındır"5.

 

 


 

1. Kerbela vak'asındaki acı ve acıklı duruma işaret edilmek­

 tedir.

2. MB, 156 (A.F.). Ölüm hakkında ayrıca krş.: Slıi'ite, 163.

3. AI--i fmnln (3),272; En'anı (6),95; Yunus (10), 31; Rt1m (30), 19.

4. İnfitar' (82), 13-14.

5. A'raf (7).55. ölüm hk. bk.: .MB, 156 CA.F.).

 

 

Bölüm 15

s:49     Bölüm 16

Bölüm 17